Historische gegevens omtrent Hindrik Lohman

 

"Anno 1702 den 5 april is mijn lieve man met het regiment van hier gegaen naar Deventer en van daar na Nimwegen en is op den 28 augustus door een droeve zieckte het bedde blijven houden, de tijd van veertien dagen en is des nachts tussen maandag en dinsdag zijnde den 12 September in den Heere gerust, en des Donderdags daer an des s’avonds tot Nimwegen in de grote Kercke in de kelder tot zijn eeuwge rustplaats  gebracht".

Dit schrijft, Elsabetha Tammen, echtgenote van Hindrik Lohman in hun familiekroniek.
Hindrik Lohman
is 29 jaar geworden. 

Hindrik Lohman, stammend uit een Groninger regenten geslacht dat zijn oorsprong vindt in Neuhaus, graafschap Bentheim, werd geboren op 2 december 1673 te Groningen, als één van de acht kinderen van Meinhard Lohman (1638-1698) en 
Wytske Swarte
(1641-1690).
 
Hindrik Lohman gaat op 16 jarige leeftijd studeren in Groningen en na zijn studie wordt hij vaandrig en later luitenant bij de compagnie van Baron von Inn-und Knipphausen waar hij door de Staten Generaal op 5 september 1696 bevorderd wordt tot kapitein. Hij is dan 22 jaar oud.

Op 25 maart 1694 trouwt Hindrik Lohman te Haren met Elsabetha Tammen (1671-1749), dochter van Johan Tammen (1627-1681) en Hillena Hulten (1632-1688) en zij gaan wonen aan de Vischmarkt te Groningen, dit huis is tot 1847 in familiebezit geweest.


 

Vischmarkt te Groningen met zicht op de Aa-kerk
Album van Oud-Groningen 1750-1880, Dr. mr. A.T. Schuitema Meijer

Uit het huwelijk van Hindrik Lohman en Elsabetha Tammen zijn vijf kinderen geboren.

Hindrik Lohman schrijft in de familiekroniek:

"Anno 1696 is mijn lieve vrouw Elsabetha Tammen, op den 28 februari des vrijdags na de middaegs, verlost van een jonge doghter, dogh het lieve schaapje voorts gestorven en des maendaegs daer aen in de Martini Kercke in de Kelder op het Choor tot zijn rustplaetse gebraght".

Hierna worden nog vier kinderen geboren:

  • Meyndert Lohman     20 sept 1697 - 2 maart 1765 
    (uit hem stamt de tak van de Savornin Lohman)

  • Helena Lohman         13 sept 1699 - 17 juni 1701

  • Jan Lohman              19 juli 1701 - 14 febr. 1786 
    (uit hem stamt de tak van
    Bothenius Lohman)

  • Hendrik Lohman          28 dec 1702 - 27 nov. 1729

"Den 17 juni 1701 omtrent één uur is ons lieve Heleentje na een Sieckte van seste Half Dagh gerust en in de Martini Kercke in de Kelder op het koor tot sijn rustplaetse gebraght."

Jan Lohman trouwt op 2 april 1725 met Etta Margaretha Bothenius (1702-1729) en na haar overlijden, in 1732 met haar zuster Ida Elisabeth Bothenius (1707-1756).
Bij koninklijk besluit wordt op 28 juli 1926 de familienaam veranderd in
Bothenius Lohman.

 

In maart 1702 overlijdt Stadhouder Willem III en in mei van dat jaar breekt een nieuwe oorlog uit met Frankrijk (de Spaanse Successieoorlog). Hindrik Lohman is dan al in april met zijn regiment naar Nijmegen vertrokken.

Waardoor Hindrik Lohman ziek is geworden en waaraan hij is gestorven is onbekend, doch wel weten we dat er in 1702 een grote dysenterie-epidemie (rode loop) heerste in de Zuidelijke Nederlanden waaraan veel mensen zijn bezweken.

Volgens de familiekroniek is Hindrik Lohman begraven in de kelder in de Grote of St. Stevenskerk te Nijmegen.

Bij onderzoek zowel in het archief te Nijmegen als bij de Grote of St. Stevenskerk zelf komt nergens de naam Hindrik Lohman voor. 
Onlangs zijn alle nog aanwezige grafzerken in de Grote of St. Stevenskerk geïnventariseerd en ook bij eerdere inventarisaties komt de naam Hindrik Lohman niet voor.

Ten tijde van het overlijden van Hindrik Lohman is er een rouwbericht met treurzang gemaakt door L. Gockinga en gedrukt bij Johannes Lens te Groningen.
Hoe we dit precies moeten zien in de tijd is ons niet helemaal duidelijk.

Hindrik Lohman is in Nijmegen gestorven en begraven. Het ligt voor de hand dat de predikant van de Grote of St. Stevenskerk, Ds. Gerardus Puppius Hondius, de uitvaart daar heeft geleid. Deze was hier predikant tot 8 december 1702.



Ds. Gerardus Puppius Hondius

Elsabetha Lohman zal niet in Nijmegen bij de uitvaart aanwezig zijn geweest, daar er tussen het overlijden en de begrafenis van Hindrik Lohman slechts twee dagen zitten en het reizen in die dagen zeer moeizaam is, daar komt nog bij dat zij hoog zwanger is van een zoon, die later de naam Hendrik Lohman zal krijgen.

Vermoedelijk is er na het bericht van overlijden van Hindrik Lohman een rouwdienst gehouden waarvoor deze treurzang gemaakt is. Tevens treffen we op dit rouwbericht een grafschrift aan, bestemd voor de grafsteen:

soldaten wellust stierv´, ´t lot knipt syn draden af;
syn liefde klom om hoog, ´t omtreksel dekt dit graf.

 

In Nijmegen noch in Groningen hebben we dit grafschrift kunnen ontdekken. Ook niet met behulp van het boek Groninger Gedenkwaardigheden van A.Pathuis, waarin nagenoeg alle graven en grafschriften in Groningen en Ommelanden worden besproken.

 



Huis te Lellens 
(tekening Theodorus Beckeringh)

 

Meyndert Lohman (1697-1765), de oudste zoon van Hindrik Lohman, erft van Gerhardina Lohman (1681-1748), een zuster van zijn vader en weduwe van Onno Berent Gruys (1675-1740), het Huis te Lellens, een borg uit de 16e eeuw en wordt hierdoor Heer van Lellens in 1744. Zijn zoon Wytzius Hindrik Lohman (1734-1810) erft het huis en de titel Heer van Lellens, maar verkoopt de borg in 1771 aan Lucas Hammink.

 



Huis te Lellens voor 1897
(foto Rijksdienst voor Monumentenzorg)



Wytzius Hindrik Lohman trouwt in 1766 met Anna Adriana de Savornin (1744-1788), afkomstig van het Zeeuwse eiland Tholen en dochter van Maurits Adriaan de Savornin (1704-1747) en Quirina  Jacoba van Persijn (1723-1797).
Na jurist, gezworene en raadsheer wordt
Wytzius Hindrik Lohman  uiteindelijk in 1788 burgemeester van Groningen.
Als gevolg van het uitsterven van de mannelijke lijn krijgt hun oudste zoon tevens de familienaam "De Savornin" en heet derhalve Maurits Adriaan de Savornin Lohman
Hij is burgemeester van Groningen van 1819 tot 1822 en wordt in 1817 in de Nederlandse adelstand verheven.



Afdruk van het zegel in rode lak

In het Groninger Archief bevindt zich het archief van de familie De Savornin Lohman. Van alle documenten blijken de zegels te zijn afgeknipt.
Het enige bewaard gebleven zegel is een 17e eeuwse afdruk van het zegel van
Hindrik Lohman in rode lak. Deze afdruk was beschadigd en is in het verleden gerestaureerd.



Het zilveren zegel van Hindrik Lohman

 



Hindrik Lohman

Dit portret, olieverf op doek met de afmeting 72 bij 54cm, waarvan de schilder onbekend is, is eigendom van het Instituut Collectie Nederland te Rijswijk / Amsterdam (C2055).

In het Iconografisch Bureau te 's-Gravenhage bevindt zich een glasnegatief van dit portret
(IB-nummer 16016).

 

 

Bronvermelding:
-Familiearchief De Savornin Lohman te Groningen.
-Groninger archief
-Bureau voor genealogie te ‘s-Gravenhage
-Iconografisch bureau te ‘s-Gravenhage
-Instituut Collectie Nederland
-Nijmegen archief
-Grote of St. Stevenskerk
-Groninger Borgen
-Museumhuis Groningen
-Geheugen van Nederland

-Nederlands Adelsboek